Ukryta historia Słowian: przedchrześcijańskie dziedzictwo Polski 

Mieszka I, to opowieść pełna niezwykłych zwyczajów, świąt i wierzeń, które przez wieki ulegały zmianom, przekształceniom i asymilacji z nowymi tradycjami religijnymi. Choć chrześcijaństwo formalnie zastąpiło nasze słowiańskie wierzenia po 966 roku, wiele dawnych obrzędów i symboli przetrwało, wkomponowując się w nową religię. Nasze tradycje przetrwały poprzez święta, obrzędy i rytuały, które chrześcijaństwo zaczerpnęło z dawnych tradycji, nadając im jedynie chrześcijańskie znaczenie. Współczesne święta i obrzędy często wciąż kryją w sobie słowiańską esencję, co świadczy o niezwykłej sile kultury naszych przodków. 

Noc Kupały – od słowiańskiego święta do wigilii św. Jana 

Noc Kupały, obchodzona w czasie przesilenia letniego, jest jednym z najbardziej znanych słowiańskich świąt, które przetrwało do dzisiejszych czasów jako wigilia św. Jana, popularnie nazywana „nocą świętojańską”. W naszej tradycji było to święto ognia, wody, miłości i płodności, które miało zapewnić ochronę, zdrowie i pomyślność w nadchodzącym czasie. Podczas Nocy Kupały rozpalaliśmy ogromne ogniska, przez które młodzież skakała, wierząc, że ogień oczyści ich dusze i zapewni zdrowie oraz szczęście. Ważnym elementem tego święta było także puszczanie wianków na wodę – symbole dziewczęcego piękna, czystości i wróżb dotyczących przyszłych małżeństw. Kościół zasymilował tradycję ognisk i puszczania wianków, nadając jej symbolikę oczyszczenia i mocy ochronnej święconej wody oraz ognia. 

Dziady – od duchów przodków do Wszystkich Świętych 

Dziady to jedno z najbardziej charakterystycznych świąt słowiańskich, związane z oddawaniem czci naszym przodkom. Obchodziliśmy je jesienią oraz wiosną, chcąc nawiązać kontakt z duchami zmarłych i zapewnić im pokój. W czasie dziadów zapalaliśmy ognie na mogiłach i składaliśmy ofiary z jedzenia i napojów, aby nasi przodkowie nie czuli się opuszczeni i mogli w spokoju odchodzić do zaświatów. Chrześcijaństwo wprowadziło na to miejsce dzień Wszystkich Świętych i Dzień Zaduszny, ale podtrzymuje się zwyczaj zapalania świec i oddawania czci zmarłym, co jest echem dawnych obrzędów dziadów.

Wielkanoc – święto wiosny i odrodzenia 

Wielkanoc, jedno z najważniejszych świąt chrześcijańskich, również zawiera wiele elementów dawnego słowiańskiego świętowania odrodzenia natury i triumfu życia nad śmiercią. Dla nas wiosna była czasem odnowienia i nowego początku, co symbolizowało budzenie się ziemi po zimowym śnie. Malowanie jajek, zwyczaj sięgający czasów naszych przodków, wyrażało płodność i nowe życie. Jajka były talizmanami, a kolorowe wzory przyciągały szczęście i zdrowie. Do dziś malujemy pisanki wielkanocne, które w chrześcijaństwie symbolizują zmartwychwstanie Chrystusa. 

Sobótki – nawiązanie do słowiańskiego kultu natury 

W naszej słowiańskiej wierze szczególne znaczenie miał kult natury, a zwłaszcza drzewa jako symbolu życia. Sobótki były cotygodniowymi zgromadzeniami, podczas których celebrowaliśmy siłę przyrody, wróżąc i oczyszczając się duchowo, by odpędzić złe moce. Do dziś tradycja „sobótkowych” ognisk przetrwała w niektórych regionach Polski, szczególnie na wsi, choć obecnie bardziej kojarzy się z nocą świętojańską. 

Śmigus-Dyngus – pozostałość po słowiańskich obrzędach wody 

Śmigus-Dyngus, znany jako dzień polewania wodą w Poniedziałek Wielkanocny, wywodzi się bezpośrednio z naszych dawnych obrzędów słowiańskich związanych z oczyszczaniem wodą. Woda była dla nas świętym elementem o magicznych właściwościach – miała chronić, oczyszczać i dodawać siły witalnej. Tradycja polewania wodą podczas Śmigusa-Dyngusa symbolizowała oczyszczenie i przygotowanie do nowego cyklu życia. 

Zielone Świątki – święto wiosennej wegetacji 

Zielone Świątki, które dziś obchodzimy jako zesłanie Ducha Świętego, mają swoje korzenie w naszych dawnych wierzeniach, gdzie celebrowaliśmy odrodzenie przyrody i triumf życia. Dekorowaliśmy domostwa zielonymi gałązkami, symbolizując zaproszenie dobrej energii i urodzaju. Obrzęd ten przeniknął do tradycji chrześcijańskich i nadal cieszymy się wiosenną naturą. 

Obchody Karnawału i Tłusty Czwartek 

Karnawał i Tłusty Czwartek mogą być echem dawnych słowiańskich obchodów urodzaju i obfitości. Podczas karnawału spożywaliśmy dużo jedzenia i oddawaliśmy się uciechom przed postem. Tłusty Czwartek, dzień tłustych potraw, wywodzi się z dawnych obrzędów zapewnienia sobie siły na czas postu, będąc wyrazem wdzięczności za plony. 

Słowiańscy władcy 

Przed przyjęciem chrztu przez Polskę istniało wielu znakomitych władców i królów, którzy cieszyli się sławą nie tylko wśród naszych rodzimych plemion, lecz także w odległych krainach. Starożytne kroniki, zarówno rzymskie, greckie, jak i celtyckie, perskie i chazarskie, wspominają o ich potędze i zasługach. Władcy ci potrafili zjednoczyć rozległe terytoria i tworzyć sojusze. Rzymscy historycy, tacy jak Tacyt i Ptolemeusz, pisali o potężnych związkach plemiennych na północnych rubieżach imperium, podkreślając ich znaczenie. Perskie i chazarskie kroniki wzmiankują nas jako potęgę duchową, handlową i militarną. Świadectwa naszych działań przetrwały nie tylko w kronikach, ale także w opowieściach ludowych, które pielęgnują pamięć o naszych osiągnięciach i znaczeniu. 

Podsumowanie 

Nasza przedchrześcijańska historia, bogata w rytuały, wierzenia i tradycje, splata się z obecnymi obrzędami, które – choć oficjalnie chrześcijańskie – nadal noszą w sobie ducha dawnych Słowian. Dzięki temu nasza kultura przetrwała wieki, adaptując się do zmian religijnych i politycznych. Władcy Słowian, choć dziś ich imiona są często zapomniane, odegrali ważną rolę w rozwoju naszego regionu i tożsamości kulturowej.