Unia Rdzennych Suwerenów

ⱂⱁⱍⱆⰺ ⱄⱏⰾⰰⰲⰻⰰⱀⱐⱄⰽⱘ ⰿⱁⱌ

BANK, ZADŁUŻENIE, WINDYKACJA - JAK SOBIE RADZIĆ ?

(pisma 5  -11) 

Rola Banków w kreowaniu pieniądza dłużnego bez pokrycia

Banki nie pożyczają pieniędzy w tradycyjnym rozumieniu tego słowa. W rzeczywistości tworzą pieniądze "z powietrza". Pieniądz od dawna nie ma pokrycia w złocie, co oznacza, że jego wartość jest oparta jedynie na zaufaniu. Bank, opierając się na mechanizmach takich jak multiplikator pieniężny, rezerwa cząstkowa, rezerwa obowiązkowa i stopy procentowe, może pożyczyć wielokrotność wartości zgromadzonych depozytów – nawet dwudziestokrotność. W praktyce nieoficjalne dane wskazują, że ta wielokrotność może być jeszcze większa. W związku z tym należy postawić pytanie: co tak naprawdę pożycza bank ?

Klient, przychodząc do banku, de facto tworzy pieniądz. Dzięki prostym zabiegom księgowym w momencie zawarcia umowy kredytowej powstaje jednocześnie zadłużenie i domniemany depozyt, na podstawie którego udzielany jest kredyt. W przeszłości proces ten wymagał dodruku pieniędzy, dziś odbywa się cyfrowo za pomocą zaawansowanych systemów informatycznych. Obecnie emitentem pieniądza jest Bank Światowy oraz Bank Rozrachunków Międzynarodowych w Bazylei, pod którymi znajdują się wszystkie banki centralne, funkcjonujące w ramach systemu finansowego stworzonego przez takie rodziny jak Rothschildowie, Baringowie, Warburgowie, Morganowie i Rockefellerowie.

W Polsce, od 1997 roku, Narodowy Bank Polski (NBP) nie może zasilać budżetu państwa. Oznacza to, że gdy w budżecie brakuje środków, rząd jest zmuszony emitować obligacje i papiery wartościowe lub zaciągać pożyczki zagraniczne, co przyczynia się do wzrostu długu publicznego.

Kluczowe znaczenie ma fakt, iż żaden bank nie jest w stanie wykazać, aby brak spłaty dochodzonej wierzytelności spowodował dla niego realną stratę finansową. Powoływanie się na tzw. „zapis cyfrowy” symbolizujący rzekome środki banku, które w rzeczywistości nie zostały pokryte faktycznie posiadanymi funduszami, odnosi się do powszechnie znanych mechanizmów kreacji pieniądza w systemie bankowym. Zarówno z perspektywy prawa bankowego, jak i cywilnego, istotne jest jednak wykazanie przez wierzyciela, że nieotrzymanie spłaty długu doprowadziło do konkretnej i rzeczywistej szkody majątkowej po stronie Banku.

Mechanizmy kreacji pieniądza a rzeczywista strata finansowa

Współczesny system finansowy opiera się na mechanizmach kreacji pieniądza bezgotówkowego, m.in. poprzez:

• udzielanie kredytów i tworzenie zapisu księgowego powiększającego tzw. pieniądz bankowy,
• rezerwy cząstkowe, dzięki którym banki mogą udzielać kredytów w wielokrotności przekraczającej kilkadziesiąt razy ilość środków rzeczywiście zgromadzonych.
• multiplikator pieniężny (tzw. mechanizm mnożnikowy)  którego zasada działania przy kreacji pieniądza polega na tym, że depozyty w systemie bankowym (np. depozyty klientów indywidualnych i przedsiębiorstw) wielokrotnie przewyższają pierwotny wkład gotówkowy. Dzieje się tak dlatego, że banki komercyjne, działając w systemie rezerw cząstkowych, mogą udzielać kredytów w wysokości przekraczającej zdeponowane środki, o ile spełnią wymóg utrzymywania rezerwy obowiązkowej (ang. required reserve ratio, RRR) ustalanej przez bank centralny.

W praktyce oznacza to, że większość środków widocznych na rachunkach klientów banków nie ma pokrycia w realnie posiadanych zasobach pieniężnych banków (np. gotówce, depozytach w banku centralnym czy innych aktywach płynnych). Z perspektywy prawa cywilnego i procesu dochodzenia roszczeń kluczowe jest jednak fakt że banki rzeczywiście nie ponoszą szkody majątkowej w wyniku braku spłaty zadłużenia, czy też brak spłaty długu nie wpływa w sposób realny na majątek banków.

Poniżej znajduje się lista przykładowych źródeł (ustaw, rozporządzeń, publikacji urzędowych, podręczników akademickich oraz artykułów naukowych), które opisują pojęcie i mechanizm funkcjonowania tzw. mnożnika pieniężnego (mechanizmu kreacji pieniądza w systemie bankowym z rezerwami cząstkowymi):

Akty prawne (Polska)

• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz.U. z 2022 r. poz. 2327, z późn. zm.)
  • Przepisy tej ustawy regulują m.in. kwestie związane z prowadzeniem działalności bankowej, pojęciem depozytów i kredytów bankowych, a także obowiązku utrzymywania rezerwy obowiązkowej w banku centralnym.
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o Narodowym Banku Polskim (Dz.U. z 2022 r. poz. 492, z późn. zm.)
  • Zawiera zapisy dotyczące kompetencji NBP w zakresie ustalania wysokości rezerwy obowiązkowej oraz ogólnego nadzoru nad systemem bankowym w Polsce.
• Rozporządzenia Rady Ministrów / Rozporządzenia Ministra Finansów dotyczące rezerwy obowiązkowej
  • Choć obecnie wysokość stopy rezerwy obowiązkowej ogłasza i reguluje sama Rada Polityki Pieniężnej (RPP) i Zarząd Narodowego Banku Polskiego, w przeszłości istniały rozporządzenia wykonawcze określające szczegółowe zasady jej naliczania.

Publikacje i dokumenty Narodowego Banku Polskiego (NBP)

• NBP, „Polityka Pieniężna Narodowego Banku Polskiego” – dokumenty programowe dostępne na stronie internetowej NBP 
• NBP, „Sprawozdanie z działalności Narodowego Banku Polskiego” – coroczne raporty publikowane przez NBP, w których można znaleźć informacje o wielkości rezerwy obowiązkowej oraz jej wpływie na kreację pieniądza.
• NBP, „Materiały edukacyjne NBP” – broszury, artykuły i opracowania adresowane do studentów i osób zainteresowanych ekonomią, wyjaśniające m.in. zasady działania systemu bankowego i mechanizm multiplikatora pieniężnego.

Materiały międzynarodowe

• Bank for International Settlements (BIS)
  • Publikacje poświęcone stabilności finansowej, mechanizmom kreacji pieniądza i różnym rozwiązaniom polityki monetarnej.
  • www.bis.orgwww.bis.orgwww.bis.org
• Europejski Bank Centralny (EBC) / Eurosystem
  • Opracowania dotyczące polityki pieniężnej w strefie euro, w których omawiane są także rezerwy obowiązkowe oraz wpływ systemu bankowego na podaż pieniądza.
  • www.ecb.europa.euwww.ecb.europa.euwww.ecb.europa.eu
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF)
  • Raporty analityczne dotyczące światowego systemu finansowego, w tym zagadnień związanych z tworzeniem pieniądza i wpływem stóp rezerw obowiązkowych.
  • www.imf.orgwww.imf.orgwww.imf.org

 Podręczniki akademickie

• F. S. Mishkin, „Ekonomika pieniądza, bankowości i rynków finansowych” (oryg. The Economics of Money, Banking, and Financial Markets).
  • Jeden z najpopularniejszych podręczników akademickich na świecie, w którym szczegółowo omówiono mechanizm kreacji pieniądza w systemie bankowym.
• N. Gregory Mankiw, „Makroekonomia”
  • Klasyczny podręcznik przedstawiający m.in. zagadnienia popytu i podaży pieniądza, funkcjonowanie systemu rezerw cząstkowych oraz pojęcie mnożnika pieniężnego.
• D. Begg, S. Fischer, R. Dornbusch, „Ekonomia. Makroekonomia”
  • Kolejny powszechnie używany podręcznik opisujący struktury systemu bankowego, tworzenie pieniądza przez banki komercyjne i wpływ polityki monetarnej.
• E. J. Dolan, D. E. Lindsey, „Makroekonomia”
  • Podręcznik wprowadzający w problematykę makroekonomii – w tym systemu bankowego i mnożnika depozytów.

Wybrane artykuły i opracowania naukowe

• J. Tobin, „Commercial Banks as Creators of ‘Money’”, w: Banking and Monetary Studies, Deane Carson (red.), 1963.
  • Klasyczna pozycja historyczna, w której James Tobin wyjaśnia rolę banków komercyjnych i mechanizm kreacji pieniądza.
• B. Werner, „Can banks individually create money out of nothing? – The theories and the empirical evidence”, International Review of Financial Analysis, 2014.
  • Artykuł empiryczny analizujący różne teorie dotyczące tworzenia pieniądza przez banki komercyjne oraz badania empiryczne w tym zakresie.
• A. Jakubiak, „Teoretyczne aspekty mnożnika kreacji pieniądza”, Bank i Kredyt, NBP (różne roczniki).
  • Polskie opracowania w periodyku naukowym NBP, opisujące m.in. modele kreacji pieniądza i mnożnika pieniężnego.
• M. Bernanke, A. Blinder, „Credit, Money, and Aggregate Demand”, American Economic Review, 1988.
  • Istotny artykuł wyjaśniający znaczenie kanału kredytowego w mechanizmie transmisji polityki pieniężnej i wpływie na całą podaż pieniądza w gospodarce.

Strony i portale edukacyjne

• Portal edukacyjny Fundacji FOR (Forum Obywatelskiego Rozwoju)
  • Opracowania popularyzujące wiedzę o ekonomii, w tym artykuły na temat działania banków i powstawania pieniądza.
• Serwis Edukacyjny Polskiego Stowarzyszenia Finansów i Bankowości
  • Materiały szkoleniowe i popularnonaukowe wyjaśniające funkcjonowanie banków oraz wybrane wskaźniki (w tym mnożnik pieniężny).
• Khan Academy (w wersji anglojęzycznej, ewentualnie polskiej)
  • Darmowe lekcje wideo i artykuły o podstawach ekonomii, w tym dział poświęcony bankowości (fractional reserve banking) i mnożnikowi pieniężnemu.

Pojęcie mnożnika pieniężnego (ang. money multiplier) i systemu rezerw cząstkowych jest wyczerpująco opisane w:

• Polskich aktach prawnych (Prawo bankowe, ustawa o NBP) i rozporządzeniach wykonawczych regulujących działalność banków i stopy rezerwy obowiązkowej.
• Dokumentach i raportach instytucji krajowych (NBP, RPP) oraz międzynarodowych (BIS, EBC, IMF).
• Podręcznikach akademickich (Mishkin, Mankiw, Dornbusch, Begg, itp.) w rozdziałach poświęconych bankowości i polityce monetarnej.
• Artykułach naukowych ekonomistów (m.in. J. Tobin, B. Werner, Bernanke & Blinder).

Wskazane źródła dostarczają zarówno podstaw teoretycznych, jak i badań empirycznych oraz wyjaśnień natury prawnej, pokazując, w jaki sposób funkcjonuje system mnożnika pieniężnego oraz jaka jest rola rezerw obowiązkowych w kreacji pieniądza przez banki komercyjne które wprowadzają na rynek tak zwany pieniądz dłużny niemający żadnego pokrycia w gospodarce, oraz zwiększający poziom inflacji, poprzez dodruk cyfrowy procederu kredytowego.

Mechanizm Kredytowy a Realna Wartość

Podpisując umowę kredytową, klient formalnie zgadza się na przyjęcie „pieniędzy” od banku. Termin "kredyt" wywodzi się z łacińskiego credere, co oznacza "ufać, wierzyć". Bank obdarza klienta zaufaniem, zakładając, że uwierzy on, iż otrzymał rzeczywiste środki finansowe, mimo że są one jedynie zapisem cyfrowym bez pokrycia. Klient, poprzez swoją pracę, musi wypracować realną wartość tych „pieniędzy”, a także spłacić kwotę znacznie wyższą od pierwotnie otrzymanej, co oznacza, że musi zdobyć dodatkowe środki w realnej gospodarce.

Ponadto bank, po podpisaniu umowy kredytowej, często wprowadza do niej dodatkowe klauzule i zapisy, co można uznać za jej fałszowanie. Taka praktyka prowadzi do automatycznego unieważnienia umowy, ponieważ każdy egzemplarz powinien być identyczny. Celem takich działań jest przekształcenie umowy w dodatkowy instrument finansowy, z którego bank czerpie zyski na rynkach międzynarodowych. Dlatego banki często odmawiają przedstawienia oryginałów dokumentów, które mogłyby potwierdzić istnienie zadłużenia – ich ujawnienie mogłoby być dowodem na fałszerstwo.

Pieniądz Dłużny i Fikcyjne Zadłużenie

Jeśli bank tworzy pieniądz w momencie udzielania kredytu, jest to pieniądz dłużny – bez pokrycia w realnych aktywach. W przypadku braku oryginalnych dowodów zadłużenia wierzytelność banku oraz samo zadłużenie mogą być kwestionowane. Banki często zasłaniają się tajemnicą bankową, aby ukryć te nieprawidłowości. W rzeczywistości pełnią one rolę pośrednika w emisji pieniądza, ale narzucają klientom koszty znacznie wykraczające poza uzasadnione granice.

Zgodnie z analizami, maksymalna należność banku za stworzenie pieniądza w wyniku zawarcia umowy kredytowej powinna wynosić od 5% do 10% wykreowanej kwoty. Oznacza to, że w przypadku kredytu na 100 tysięcy złotych bank powinien otrzymać maksymalnie 10 tysięcy złotych, a reszta należy do klienta jako owoc jego pracy.

Historyczne Przykłady Alternatywnych Systemów Monetarnych

Warto przypomnieć, że Abraham Lincoln wygrał wojnę secesyjną, wprowadzając walutę niezależną od systemu bankowego – Greenbacks. Z kolei John F. Kennedy, na mocy Executive Order 11110, wprowadził na rynek walutę rządową United States Notes, która miała realne pokrycie w srebrze.

Jak Bronić Swoich Praw ?

Jeżeli czujesz, że zostałeś wprowadzony w błąd, a Twoje zadłużenie jest fikcyjne i nie ma prawnego umocowania, możesz podjąć odpowiednie kroki. Pobierz komplet pism tutaj, napisz do nas lub  skontaktuj się z instytucją lub organizacją wspierającą osoby w podobnych sytuacjach. Pamiętaj, że to bank jako wierzyciel ma obowiązek udowodnić istnienie zadłużenia, przedstawiając niepodważalne dowody w postaci oryginalnych dokumentów.

Każde wezwanie do zapłaty od banku lub firmy windykacyjnej należy kwestionować, żądając przedstawienia oryginałów dokumentów. Pamiętaj, że wypowiedzenie umowy kredytowej przez bank nie wywołuje skutków prawnych, jeśli druga strona nie otrzymała realnych środków finansowych, a bank nie przedstawił kompletnej dokumentacji.

Banki często wykorzystują niewiedzę klientów, narzucając im fikcyjne zadłużenie. Świadomość swoich praw oraz zasad funkcjonowania systemu bankowego to klucz do obrony przed nieuczciwymi praktykami. Jeśli czujesz, że Twoje prawa zostały naruszone, nie bój się dochodzić sprawiedliwości – zarówno samodzielnie, jak i z pomocą odpowiednich organizacji. Pisma do pobrania tutaj

Źródło: Materiały wewnętrzne URS

Jeśli chcesz uzyskać wsparcie i pomoc prawną jako rdzenny mieszkaniec ziem na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, wypełnij formularz i skontaktuj się z nami.

Unia Rdzennych Suwerenów

Unia Rdzennych Suwerenów (URS) 2024.

Wszystkie prawa zastrzeżone